Heb ik na de echtscheiding recht op overwaarde?

De afgelopen jaren zijn de huizenprijzen in bijna heel Nederland flink gestegen. Daardoor zijn woningbezitters, in elk geval op papier, een heel stuk rijker geworden. Hebben jullie een koopwoning, dan is de kans groot dat er overwaarde is. Maar hoe zit het nu bij scheiden? Er is immers geen geld. De waarde zit in de stenen. Vandaar ook de veel gehoorde vraag: “Heb ik na de echtscheiding recht op overwaarde?”

Wat zegt de wet?

Op grond van de wet kunnen ex-partners de verdeling van de woning niet weigeren. Indien één partner de woning niet langer samen wil aanhouden, dan moet de woning worden verkocht of worden verdeeld.

Indien jij de woning toebedeeld krijgt, dan moet je de helft van de overwaarde aan de ander betalen. Overwaarde is het verschil tussen de waarde van de woning en de hypotheekschuld. Krijg jij de woning niet toebedeeld, dan heb je na de echtscheiding recht op overwaarde. Dat kan doordat de woning wordt toebedeeld aan de ander en jij wordt uitgekocht of doordat de woning wordt verkocht waarna de overwaarde wordt verdeeld.

Hoe bepaal je de hoogte van de overwaarde?

De overwaarde wordt bepaald door de vrije marktwaarde van de woning. De vrije marktwaarde is de prijs die je ontvangt als je de woning verkoopt vrij van huur en gebruik. Van de vrije marktwaarde trek je de hypotheek af. Wat resteert is overwaarde. Er kan ook sprake zijn van onderwaarde. De schuld is dan hoger dan de woningwaarde.

Hoeveel overwaarde krijg ik bij echtscheiding?

Jouw aandeel in de overwaarde is gelijk aan jouw aandeel in de eigendom van de woning. Meestal is dat 50/50 maar dat is niet altijd het geval.

Ook als de woning niet op jouw naam staat, zou het kunnen dat je recht hebt op (een deel) van de overwaarde.

Afstand doen van overwaarde

Je hebt recht op jouw aandeel in de overwaarde. Zou er een restschuld geweest zijn door onderwaarde, dan had je ook de plicht om die te dragen. Wil je een nieuwe woning kopen, dan moet je jouw overwaarde voor de aankoop gebruiken. Doe je dat niet, dan heeft dat fiscale gevolgen.

Het is mogelijk dat een partner afstand doet van zijn of haar aandeel in de overwaarde. Het is echter niet gebruikelijk dat er afstand wordt gedaan van overwaarde. Vaak gaat het over veel geld. Er zijn bovendien ook andere oplossingen om te voorkomen dat de woning direct moet worden verkocht.

Aan de hypotheek gekoppeld bankspaarproduct of levensverzekering

Indien de woning van jullie samen is, dan heb je vaak naast recht op jouw deel van de overwaarde, ook recht op jouw deel van het aan de hypotheek gekoppelde spaarproduct. Het is mogelijk om dit te verdelen. Degene die het product toebedeeld krijgt, moet dan de helft van de waarde vergoeden. Het kan ook afgekocht worden. Ieder ontvangt dan de helft van de waarde.

Eigen woning en echtscheiding

Je kunt samen scheiden met een mediator of ieder met een eigen advocaat. Mediation is goedkoper, sneller en er zijn meer mogelijkheden. Een deskundige scheidingsmediator heeft onder andere kennis van wonen, hypotheken, belastingen en verzekeringen. De mediator stelt zorgvuldig met partijen de feiten vast, bijvoorbeeld wat de woning waard is, en wat ieders aandeel in de overwaarde is en helpt partijen vervolgens om afspraken te maken over wat er na de scheiding met de woning zal gebeuren. Maar dat niet alleen. Een deskundig mediator helpt partijen ook om afspraken te maken over wie er tot die tijd zal kunnen wonen, wie welke kosten moet betalen en wie recht heeft op de hypotheekrenteaftrek zodat alles eerlijk verloopt.